کد مطلب:30773 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:26

گنجینه پرسمان » اعتقادات

چرا خداوند انسان ها را از اول كامل نيافريد؟

اين پرسش در ذهن بعضي ها هست كه چرا خداوند درختي را كه لياقت رشد و دادن يك خروار سيب پس از ده سال دارد, از همان اول با يك خروار سيب نمي آفريند؟ چرا حيواني را كه از اول در تخم يا رحم مادر به صورت ناچيزي به وجود مي آيد و بعد در اثر رشد و تكامل , به مراحل كامل تري از هستي مي رسد, از اول با همان كمال خلق نمي كند؟ چرا بايد انسان كه براي تكامل و بندگي خداوند خلق شده , براي نيل به كمال زحمت بكشد؟ چه مي شد انسان از اول به صورت كامل آفريده مي شد؟

جواب اين است كه فياضت و رحمانيت مطلقهء الهي اقتضا مي كند به هر چه امكان وجود دارد, وجود بخشد, و آن چه خداي متعال مي آفريند, به حسب فرض عقلي , موجودي است كه در لحظهء وجود كمالاتي را كه برايش ممكن است , واجد مي شود و ديگر حالت منتظري براي او نيست , كه چنين موجودي ما فوق مكان و زمان و مجرد است ,مانند فرشتگان الهي , و يا موجودي است كه در لحظهء وجود نمي تواند همهء كمالات لايق وجودش را واجد باشد, بلكه لازم است بعد از گرفتن اصلِ وجود از سرچشمهء هستي , استعداد فيض بشري پيدا كنند و لياقت دريافت رحمت بيشتري پيدا كند; يعني اصل هستي اش به گونه اي است كه بايد براثر شكوفه شدن استعداد نهفته در ذاتش , به كمالاتش برسد. چنين موجودي مادي و جسماني است . بنابراين موجودات مجردند كه كمالات خود را از اول دارنديا مادي اند كه لازمهء وجود و نحوهء هستي شان تدريج و تكامل و تغيير و تزاحم و ساير لوازم ماده است . فرض اين كه ماديات از اول همهء كمالاتشان را داشته باشند, مساوي است با نبودن و خلق نشدنشان , زيرا از طرف خداوند كه بُخلي در كار نيست كه منع فيض كند, بلكه موجودات مادي ذاتاً مقتضي چنين وجودي هستند و اين نحو وجود براي ماديات تخلف ناپذير است . از آن جايي كه انسان موجودي است مختار و آزاد, كمالات واقعي و مراتب معنوي و نيل به جنّت و رهايي از عذاب جهنم را بايد با اختيار خود كسب كند, چون شاخهء اصلي تكامل , تكامل اختياري است .قرآن مي فرمايد:

يا نياسپاس >. به عبارت ديگر مرثبهء وجودي انسان به گونه اي است كه راه تكامل را بايد با پاي خود و اراده و تصميم خويش يپيمايد.اگر فرضاً دست او را بگيرند و به زور ببرند, نه افتخار است و نه تكامل . مثلاً اگر انسان يك ريال ازمال خود را تصميم و ارادهء خويش انفاق كند, به همان نسبت راه كمال اخلاقي را پيموده است , در حالي كه اگرميليون ها تومان از ثروت او را به اجبار بردارند و انفاق كنند, حتي يك گام در اين راه پيش نرفته است . لذا انسان آفريده شده است تا با اختيار خود در صراط مستقيم قدم برداشته و تكامل يافته و به قرب الهي برسد.(1)

(پـاورقي 1.تفسير نمونه , ج 13 ص 375 مرتضي مطهري , عدل الهي , ص 128تا 134 محمد تقي مصباح , معارف قرآن , ص 170تا 177